ایران یکی از ۱۰ کشور آسیب‌پذیر جهان از نظر رخداد حوادث طبیعی محسوب می‌شود و متاسفانه آتش سوزی نیز یکی از حوادث رایج در کشور می‌باشد. به طوری که روزانه بیش از 50 حادثه آتش سوزی در کشور رخ می‌دهد. چنین حوادثی علاوه بر خسارت‌های جانی دردناک آن، خسارت‌های مالی فراوانی برای افراد به بار می‌آورد که البته با بیمه آتش سوزی می‌توان خسارت‌های مالی را تا حد بسیار زیادی جبران نمود.
با توجه به شرایط مناسب و حق بیمه بسیار ناچیز بیمه آتش‌سوزی، خرید این بیمه به شدت توصیه می‌شود؛ به ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران که نه نظارت جدی بر ساخت‌و‌ساز ساختمان‌های جدید آن می‌شود و نه موارد ایمنی در سازه‌های قدیمی آن مورد بازرسی و توجه قرار می‌گیرد. حادثه آتش‌سوزی در شهری مانند تهران می‌تواند با توجه به تراکم بالای شهری پیشروی سریعی در منطقه داشته باشد و خسارات ورای تصوری به بار آورد. در ادامه به توضیحاتی در مورد بیمه آتش‌سوزی خواهیم پرداخت که به‌صورت شفاف لزوم و به صرفه بودن خرید این بیمه‌نامه را توجیه می‌کند.
پوشش‌های بیمه آتش سوزی
پوشش‌های اصلی بیمه آتش سوزی
خطرات اصلی که در بیمه آتش سوزی تحت پوشش می‌باشند عبارتند از:
۱-آتش سوزی: ترکیب هر نوع ماده با اکسیژن که با تولید شعله همراه شود در دسته خطرات اصلی قرار می‌گیرد که اغلب حوادث و خسارات ناشی از آتش سوزی می‌باشد.
۲-صاعقه: تخلیه الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین که منجربه خسارت و یا حتی آتش سوزی شود در این دسته قرار می‌گیرد.
۳-انفجار: خساراتی که در اثر آزاد شدن گاز یا بخار انرژی زیادی صورت بگیرد و خسارات زیادی را ایجاد کند در دسته خطرات اصلی بیمه نامه قرار می‌گیرند. البته برخی از انفجارات از جمله انفجارات ناشی از فعل و انفعالات هسته‌ای تحت پوشش این بیمه نامه نمی‌باشد.
موارد یاد شده آصا، از پوشش‌های اصلی بیمه آتش سوزی است و در استعلام بیمه آتش سوزی و فرمول محاسبه حق بیمه آتش سوزی تاثیر ندارد.
پوشش‌های اضافی بیمه آتش سوزی
همانطور که گفته شد فقط ۳ دسته از خطرات به عنوان خطرات اصلی این بیمه نامه می‌باشند ولی برای داشتن پوشش در مقابل خطرات اضافی باید پوشش‌های اضافی را بیمه گذار خریداری نماید. البته برخی از پوشش‌های اضافی در برخی از شرکت های بیمه تحت پوشش قرار نمی‌گیرند. انتخاب هر یک از پوشش‌ها در نحوه محاسبه نرخ بیمه آتش سوزی و استعلام نرخ بیمه آتش سوزی موثر می‌باشد و در حالت کلی پوشش‌های اضافی بیمه آتش سوزی به شرح زیر می‌باشد:
۱-سیل و طغیان آب رودخانه
۲-زلزله و آتشفشان، بیمه زلزله
۳-طوفان و تند باد و گرد باد
۴-جبران خسارات ناشی از ترکیدن لوله آب
۵-جبران خسارات ضایعات ناشی از آب باران و ذوب برف و تگرگ
۶-سقوط هواپیما و هلیکوپتر و قطعات منفصله آن
۷-هزینه پاکسازی و برداشت ضایعات آتش سوزی
۸-شکست شیشه
۹-سرقت با شکست حرز
۱0-انفجار ظروف تحت فشار صنعتی
۱۱-ریزش سقف ناشی از سنگینی برف
۱۲-رانش و فروکش کردن زمین
۱۳-ریزش کوه و سقوط بهمن
۱۴-نشت دستگاه آب افشان
۱۵-مسئولیت خسارت ناشی از انفجار و آتش سوزی وارد شده به همسایگان
۱۶-برخورد اجسام خارجی به ساختمان
هر فردی که قصد بیمه کردن ساختمان و اموال خود را دارد باید همه شرایط محل مورد نظر را به همراه پوشش‌های اضافی مورد نیاز را بررسی و انتخاب و خریداری نماید. از جمله پوشش‌های مورد توجه و مهم در بیمه آتش سوزی پوشش زلزله است که بین افراد به نام بیمه زلزله تعبیر می‌شود، برای ساختمان‌هایی که در منطقه‌ای قرار دارند که احتمال رانش زمین وجود دارد و یا برای ساختمان‌هایی که در نزدیکی های فرودگاه قرار دارند خرید هر کدام از پوشش‌های مرتبط می‌تواند کمک شایانی در زمان خسارت به وی می‌نماید. با توجه به ریسک مورد بیمه و انتخاب پوشش‌های اضافی قیمت بیمه آتش سوزی تغییر می‌نماید.
مزایای بیمه آتش سوزی
استفاده از بیمه آتش سوزی مزایای زیادی را برای بیمه‌گذار به همراه خواهد داشت. مزایایی از جمله:
- جبران خسارت‌های کلی و جرئی که بر اثر خطرهای تحت پوشش به ساختمان بیمه‌شده وارد می‌شود.
- پرداخت خسارت‌ها و هزینه‌های اقداماتی که به منظور جلوگیری از گسترش و توسعه خسارت صورت می‌گیرد.
- بازدید رایگان از مکان بیمه‌شده توسط کارشناسان متخصص و ارائه توصیه‌های لازم به منظور پیشگیری و کاهش حوادث و زیان‌ها انجام می‌شود.
انواع بیمه آتش‌سوزی
به‌طوركلی مکان‌هایی كه در بیمه آتش سوزی تحت پوشش قرار می‌گیرند به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- منازل مسكونی
شامل تمام اماکنی است که صرفا برای سكونت از آن استفاده می‌شود؛ این پوشش شامل ساختمان و اثاثیه آن می‌شود.
- مراكز صنعتی
شامل تمام كارخانجات صنایع غذایی، آشامیدنی، دخانیات، نساجی، پوشاک، چرم، چوب، كاغذ، مقوا، چاپ و صحافی، شیمیایی، محصولات كانی غیرفلزی، فلزات اساسی و صنایع متفرقه می‌شود. ساختمان، تأسیسات، ماشین‌آلات، مواد اولیه موجود و محتویات هر یك از مراكز یاد شده را می‌توان در مقابل خطرهای آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه و همچنین كلیه خطرهای اضافی ذكر شده تحت پوشش بیمه قرار داد.
- مراكز غیرصنعتی
ساختمان‌های تجاری، اداری، رفاهی، آموزشی، خدماتی و انبارها و تمام مراكزی كه در آن فعالیت صنعتی صورت نمی‌گیرد، زیر مجموعه این دسته از مراکز هستند. این پوشش شامل ساختمان، تاسیسات، ارزش دکوراسیون، اثاثیه اداری، موجودی کالاها و… می‌باشد.
انواع تعهدات بیمه آتش سوزی
در بیمه آتش سوزی انواع خطرات مختلف که در تعهدات بیمه‌ای وجود دارد تحت پوشش قرار می‌گیرند، هر شرکت بیمه با توجه به شرایط بیمه گذار پوشش‌های لازم را برای وی ارائه می‌دهد.
- بیمه نامه با سرمایه ثابت:
در این نوع بیمه نامه ها ارزش روز مورد بیمه را شرکت بیمه کارشناسی کرده و محاسبه می‌نماید که ارزش سرمایه برای مدت یک سال ثابت بوده و یک حق بیمه ثابتی را می‌پردازد، این نکته را فراموش نکنید که همانند سایر انواع بیمه نامه‌ها دادن اطلاعات صحیح به شرکت بیمه از اصول مهم بیمه نامه بوده تا در زمان خسارت به مشکل نخورید.
- بیمه نامه با سرمایه شناور:
معمولا این گونه بیمه نامه‌ها برای موجودی انبارها مورد استفاده قرار می‌گیرد، که در ابتدا بیمه گذار سقف موجودی را اعلام کرده و در طول مدت بیمه نامه نیز با توجه به تغییرات موجودی انبار افزایش و یا کاهش موجودی انبار را بر اساس گزارش موجودی به شرکت بیمه اعلام می‌کند و در پایان سال حق بیمه واقعی محاسبه می‌شود.
- بیمه نامه با شرایط جایگزین:
در این بیمه نامه افزایش قیمت ناشی از تورم و نوسانات بازار نیز پیش بینی شده و تحت پوشش قرار می‌گیرد. از این نوع بیمه نامه‌ها بیشتر برای ماشین آلات و ساختمان‌هایی که عمر آن‌ها بیش تر از ۵ سال نباشد می‌باشد. در زمان خسارت شرکت بیمه متعهد به پرداخت مبالغ جایگزین در صورت تغییر قیمت بیمه نامه می‌باشد البته اگر بیمه گذار قیمت اموال خود را به ارزش واقعیشان بیمه کرده باشد.
- بیمه نامه با شرایط فرست لاست (EML):
شرایطی هست که اموال بیمه شده در محدوده جغرافیایی وسیعی پراکنده شده و احتمال از بین رفتن یکجای اموال به صورت یکجا وجود ندارد، در این نوع بیمه نامه تعهدات شرکت بیمه در هر خسارت و در طول دوره بیمه نامه پیش بینی می‌شود. در شرایط فرست لاست شرکت های بیمه تخفیفات ویژه‌ای را در طول بیمه نامه به بیمه گذار ارائه می‌کنند.
- بیمه نامه با شرایط توافقی:
در این نوع بیمه نامه شرکت بیمه و بیمه گذار بعد از رسیدن به یک توافق در میزان سرمایه قرارداد بیمه آتش سوزی منعقد می‌شود.
.
روش محاسبه نرخ بیمه آتش سوزی
برای محاسبه نرخ قیمت بیمه آتش سوزی باید تمامی عواملی که در محاسبه تعرفه بیمه آتش سوزی ساختمان و اموال موثرند را بررسی کنیم. همه شرکت‌های بیمه در محاسبه نرخ بیمه آتش سوزی از فاکتورهای مختلف استفاده می‌کنند که در ادامه به طور کامل به بررسی هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم:
- میزان زیربنا
سطح زیر بنای ساختمان از فاکتورهای مهم قیمت بیمه آتش سوزی می‌باشد.
- نوع سازه بنا
نرخ بیمه آتش سوزی برای هر کدام از ساختمان‌ها با اسکلت فلزی و یا اسکلت بتنی و گلی و آجری متفاوت می‌باشد. برای ساختمان‌های دارای آیین نامه ۲۸۰۰ نیز نرخ متفاوتی اعلام می‌شود.
- هزینه ساخت و بازسازی هر متربع از بنا
هزینه بازسازی ساختمان نیز از عوامل تعیین کننده در قیمت بیمه آتش سوزی است.
- ارزش اثاثیه و موجودی
ارزش ریالی همه لوازمی که می‌خواهید تحت پوشش بیمه قرار بگیرد باید مشخص شود و بر اساس ارزش واقعی هر کدام از اثاثیه بیمه نامه صادر می‌شود. برای ساختمان‌های مسکونی ارزش لوازم منزل، برای ساختمان‌های غیر صنعتی ارزش دکوراسیون و موجودی انبار و برای ساختمان‌های صنعتی ارزش تاسیسات و ماشین آلات به ارزش بنا اضافه شده و باعث افزایش حق بیمه می‌شود.
افرادی که مستاجر هستند می‌توانند تنها لوازم منزلشان را بیمه آتش سوزی کنند و مبلغ کمتری را نیز بابت بیمه نامه پرداخت کنند.
- انتخاب پوشش‌های اضافی
انتخاب هر پوشش‌های اضافی بر اساس نرخی که دارد، در قیمت بیمه آتش سوزی موثر می‌باشد. بیمه زلزله در حقیقت یکی از پوشش‌های اضافی مهم در بیمه آتش سوزی است.
- ریسک منطقه محل بیمه شده
محاسبه ریسک مکانی که قرار است بیمه نامه داشته باشد از مهمترین گزینه‌های محاسبه نرخ بیمه نامه آتش سوزی است، ریسک مناطقی که تراکم بالای جمعیت دارند و یا حتی در بافت فرسوده هستند همانند بافت بازارهای قدیمی از لحاظ ریسک پذیری در سطح بالایی بوده و نرخ بالایی را خواهند داشت.
تمامی موارد یاد شده در این بخش در فرمول محاسبه بیمه آتش سوزی و استعلام بیمه آتش سوزی و قیمت بیمه آتش سوزی میسر بوده و حق بیمه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مراحل خرید بیمه آتش سوزی
- استعلام بیمه آتش سوزی
قبل از خرید بیمه آتش سوزی استعلام بیمه آتش سوزی را از شرکت‌های مختلف را بررسی کرده و اطلاعات لازم برای صدور بیمه آتش سوزی را در فرم پیشنهاد اولیه بیمه نامه تکمیل نمایید.
- بررسی فرم پیشنهاد توسط شرکت بیمه
پس از تکمیل فرم پیشنهاد بیمه نامه آتش سوزی، شرکت بیمه فرم پیشنهاد را بررسی کرده و هماهنگی‌های لازم را برای صدور بیمه نامه را انجام می‌دهد.
- اعزام کارشناس در صورت نیاز برای بازدید مکان بیمه شده
*نکته مهم این است که برای بیمه کردن ساختمان های صنعتی و غیر صنعتی اعزام کارشناس به محل مورد بیمه الزامی است تا موارد لازم در انجام بیمه را بررسی نماید. معمولا برای بیمه‌های آتش سوزی مسکونی نیاز به کارشناس نمی‌باشد مگر در مواردی که :
- اگر هزینه ساخت بنا بر اساس مترمربع بیشتر از یک و نیم میلیون تومان باشد.
- ارزش لوازم منزل کمتر از ۷۰ درصد ارزش بنا باشد.
صدور بیمه نامه آتش سوزی
با انجام تمامی مراحل خرید بیمه آتش سوزی و تکمیل تمامی مراحل و توافق شرکت بیمه و بیمه گذار، در مورد سرمایه مورد بیمه و تایید نهایی بیمه نامه و پرداخت حق بیمه ، بیمه نامه آتش سوزی صادر می‌شود..